UMOWA LEASINGU
1. CZYM JEST UMOWA LEASINGU?
Według definicji z encyklopedii zarządzania
„Umowa Leasingu to rodzaj umowy nazwanej. Regulacja prawna tej umowy została wprowadzona do Kodeksu Cywilnego dopiero 9 grudnia 2000r.
Przez leasing finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie (kształtując ten stosunek w sposób dowolny) i oddać ją korzystającemu do używania i pobierania z niej pożytków przez czas oznaczony.”
Przedmiotem leasingu mogą być tylko rzeczy (ruchomości i nieruchomości),ale nie mogą być prawa (np. majątkowe prawa autorskie, udziały w spółce, papiery wartościowe). Przedmiotem świadczenia nie może być także przedsiębiorstwo, czy gospodarstwo rolne.
Umowa nazwana – umowa posiadająca szczególną regulację ustawową - do umowy takiej odnosi się grupa przepisów prawa, gdzie określone są wzajemne uprawnienia i obowiązki stron właściwe dla stosunku prawnego danego rodzaju. Regulacji umowy nazwanej poświęcony jest zwykle osobny rozdział ustawy. Przykładami umów nazwanych są: umowa sprzedaży, umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa przewozu. Zdecydowana większość umów nazwanych opisana jest w części szczególnej księgi trzeciej Kodeksu cywilnego.
Dla odmiany wskazuje się umowy nienazwane, czyli takie które zawierane są w granicach tzw. swobody umów. Nie są w sposób szczegółowy unormowane takie umowy jak: umowa factoringu, umowa franczyzy (umowy nienazwane). Do niedawna[kiedy?] umową nienazwaną była umowa leasingu.
2. LEASING
Leasingodawca (finansujący) – to właściciel przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej osobie na określony czas i na określonych warunkach. Najczęściej jest to wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem usług leasingu. Rzadziej wytwórca przedmiotów, dla którego leasing jest dodatkową formą zarobkowania, oprócz podstawowej działalności – produkcji. Forma prawna leasingodawcy może być dowolna. W praktyce najbardziej liczą się na rynku spółki prawa handlowego, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne.
Leasingobiorca (korzystający) – to osoba korzystająca z przedmiotu leasingu na warunkach określonych w umowie. Najczęściej jest to przedsiębiorca, rzadziej ze względu na niekorzystne przepisy podatkowe, osoba fizyczna. Przeważają więc spółki handlowe, spółki cywilne i osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, które prowadzą pełną księgowość.
Zbywca – to osoba, od której finansujący nabywa własność rzeczy. Finansujący obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta.
3. LEASING- PROCES TRANSAKCJI KROK PO KROKU
KROK 1. W pierwszej kolejności przedsiębiorca określa przedmiotu leasingu, którym mogą być np. maszyny, urządzenia, pojazdy.
KROK 2. Wybór firmy leasingowej. W Polsce działa kilkadziesiąt firm leasingowych. Większość z nich powiązana jest kapitałowo z działającymi na terenie naszego kraju bankami. Inne są częścią międzynarodowych koncernów. Różnice między nimi, jakie można zauważyć, pojawiają się przede wszystkim w dwóch głównych aspektach. Pierwszy to podejście do przyszłego leasingobiorcy. Firmy leasingowe stawiają różne wymagania przedsiębiorcom, którzy chcą skorzystać z ich usług. Dotyczą one zarówno okresu oraz historii działalności, jak i osiąganych wyników finansowych. Jedne chętnie finansują inwestycje także małych firm, drugie swoją ofertę kierują przede wszystkim do dużych przedsiębiorstw. Część z nich stosuje uproszczone procedury, pozostałe wymagają kompletu dokumentów.
Drugi aspekt to sam przedmiot przyszłej umowy leasingu. Większość firm leasingowych chętnie finansuje pojazdy - zarówno samochody osobowe, jak i ciężarowe - oraz popularne maszyny i urządzenia (budowlane, do obróbki metalu, drewna, tworzyw sztucznych, poligraficzne, wózki widłowe, itp). Część z firm leasingowych nie podpisze umowy leasingu na sprzęt, który nie jest w ich kręgu zainteresowania. Zdarza się jeszcze tak, że niektóre znane na rynku firmy leasingowe nie finansują np. maszyn do obróbki drewna, urządzeń piekarniczych czy sprzętu wyprodukowanego w krajach azjatyckich.
Dwa powyższe aspekty mają duży wpływ na decyzję leasingodawcy co do finansowania naszego przedsięwzięcia. Różnice w przygotowanej ofercie mogą dotyczyć nie tylko samego oprocentowania, wysokości udziału własnego, ale także okresu umowy. Niektóre firmy mogą wymagać także dodatkowego zabezpieczenia.
KROK 3. Wymagane dokumenty. Komplet wymaganych dokumentów może różnić się w zależności od wymagań firmy leasingowej. Różnice wynikają z sytuacji finansowej firmy, historii jej działalności, jak i samego sprzętu oraz jego wartości. W większości przypadków są potrzebne dokumenty założycielskie firmy (NIP, REGON, KRS lub EDG) oraz finansowe (dokumentujące roczne i okresowe wyniki finansowe firmy). Ważne będą także dowody tożsamości osób upoważnionych do zaciągania zobowiązań. Finansujący może poprosić także o przedstawienie zaświadczeń z ZUS, US oraz opinii z banków. Praktycznie każda firma leasingowa wymaga wypełnienia wniosków o zawarcie umowy leasingu, gdzie należy podać różnego rodzaju informacje dotyczące prowadzenia działalności, a często także swojego osobistego majątku oraz źródeł jego finansowania. Przy większości transakcji przedstawione dokumenty są wystarczające, aby firma leasingowa podjęła decyzję i sfinansowała inwestycję. W niestandardowych przypadkach finansujący może poprosić o dostarczenie innych dokumentów.
KROK 4. Warunki umowy leasingowej. Do warunków umowy leasingu zaliczyć należy zarówno elementy finansowe, jak i formalno-prawne. Pierwsze poznajemy zazwyczaj w momencie otrzymania od firmy leasingowej oferty finansowej. Zawiera ona:
· Udział własny (zwany także czynszem inicjalnym, opłatą wstępną),
· Czas trwania umowy wyrażony przeważnie w miesiącach. Zazwyczaj są to pełne lata,
· Wysokość rat leasingowych (w większości przypadków miesięcznych),
· Wartość końcową (zwaną także wartością wykupu, wartością rezydualną),
· Walutę, w jakiej przygotowana jest oferta (zazwyczaj jedna z: PLN, CHF, EUR),
· Wysokość stóp procentowych (WIBOR, LIBOR, EURIBOR; zarówno 1M jak i 3M) na podstawie których przygotowano warunki finansowe.
KROK 5. Podjęcie decyzji o przyznaniu leasingu. Analiza informacji zawartych w dokumentach firmy pozwoli firmie leasingowej podjąć decyzję o finansowaniu danej inwestycji. Czas potrzebny na podjęcie decyzji to z reguły od jednej godziny do 3 dni. W bardziej skomplikowanych transakcjach termin ten może wydłużyć się o kolejne kilka dni. Niektóre z nich wymagają przedstawienia dodatkowych dokumentów - kontraktów, umów, aktów własności, spisu środków trwałych. Często firmy leasingowe sprawdzają potencjalnych leasingobiorców w różnego rodzaju bazach danych, aby wyeliminować nierzetelnych klientów. Zdarzają się sytuacje odmowy finansowania właśnie ze względu na to, że klient widnieje na „czarnych” listach. Spotkaliśmy się także z sytuacjami, gdzie dawno uregulowana należność nie spowodowała wykreślenia. W takim przypadku podpisanie umowy leasingu i sfinansowanie transakcji może się przedłużyć.
KROK 6. Przygotowanie i podpisanie umowy leasingu. Na podstawie:
· Ustalonych warunków finansowych,
· Faktury pro forma lub innego dokumentu wystawionego przez dostawcę,
Leasingodawca przegotowuje umowę leasingu, którą ze strony przedsiębiorcy (leasingobiorcy) podpisuje osoba lub osoby do tego upoważnione.
KROK 7. Zapłata na konto dostawcy oraz odbiór przedmiotu umowy. Kolejne kroki, które zazwyczaj mają miejsce po podpisaniu umowy są następujące:
· Leasingobiorca uiszcza udział własny (zwaną inaczej opłatą wstępną lub czynszem inicjalnym) oraz inne wymienione w umowie opłaty na konto wskazane przez leasingodawcę. W przypadku wpłaty zaliczki do dostawcy sprzętu, może ona być zaliczona na poczet powyższych opłat.
· W przypadku sprzętu używanego może być wymagane sporządzenie wyceny przedmiotu przez rzeczoznawców. Koszt takiej wyceny (uzależniony od rodzaju sprzętu, miejsca przechowywania oraz wartości) może być pokrywany przez jedną ze stron umowy.
· Następuje płatność na konto dostawcy sprzętu.
4. CECHY UMOWY LEASINGU
-TERMINOWOŚĆ- Umowa leasingu zawsze jest umową terminową, zawieraną na oznaczony czas. Rozwiązuje się więc wraz z upływem określonego przez strony terminu; wówczas bowiem dochodzi do osiągnięcia zamierzonego przez strony celu.
-FORMA PISEMNA- Umowa leasingu powinna być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności (art. 709(2) kc). W razie nie zachowania tej formy umowa leasingu jest z mocy prawa nieważna, chyba że do zawarcia takiej umowy dojdzie poprzez akt notarialny. Odstąpienie od umowy leasingu częściowo już wykonanej wywiera skutek dopiero na przyszłość - z chwilą dojścia do leasingobiorcy stosownego oświadczenia.
-Leasing może być jednak także zakończony wcześniej, niż określiły to strony, na skutek rozwiązania umowy.
5. WZÓR UMOWY LEASINGU
kepa416