Oparzenie jest to uszkodzenie skóry oraz tkanek pod nią leżących na skutek działania wysokiej temperatury, substancji chemicznych, promieniowania jonizującego lub prądu elektrycznego.
W zależności od czynnika uszkadzającego oparzenia dzieli się na: termiczne, chemiczne, popromienne, elektryczne. O tym, jak ciężkie jest poparzenie i jaki ma ono wpływ na organizm poszkodowanego decyduje stopień i powierzchnia oparzenia.
W zależności od głębokości oparzenia wyróżniamy trzy stopnie: stopień I - objawem jest zaczerwienienie skóry (rumień), obrzęk i uczucie pieczenia, stopień II - na zaczerwienionej i obrzękniętej skórze pojawiają się pęcherze z żółtawym płynem surowiczym, towarzyszy temu ostry ból. stopień III - niebolesny, cechuje się martwicą całej grubości skóry, a także uszkodzeniem tkanek położonych głębiej (mięśnie, ścięgna). skrajną postacią oparzenia jest zwęglenie tkanek.
przy każdym oparzeniu należy przyjąć zasadę, że jest ono cięższe niż wydaje się na pierwszy rzut oka,
sposób oceny powierzchni poparzenia: a) dłoń poparzonego = 1% powierzchni ciała, b) reguła dziewiątek ( dorośli ), c) reguła dziesiątek ( małe dzieci )
jeżeli na kimś zapali się ubranie, należy palącego przewrócić, okryć kocem i poturlać po ziemi, a po ugaszeniu płomieni pozostawić w pozycji zastanej, w przypadku oparzenia ręki należy zdjąć z palców pierścionki i zegarek (wykonujemy to tylko bezpośrednio po oparzeniu), jeżeli odzież przylgnęła do ciała nie odrywamy jej oparzone miejsce schładzamy zimną wodą, kierując strumień powyżej rany, przez około 15-20 minut (w przypadku oparzeń oka okres schładzania jest dłuższy), ranę osłaniamy jałowym opatrunkiem (nie może on wywierać żadnego nacisku na miejsce oparzenia), w przypadku oparzeń oka opatrunek wykonujemy na obie gałki oczne, przytomnego poszkodowanego z rozległymi .poparzeniami należy ułożyć w pozycji autoprzetoczeniowej (działanie przeciwwstrząsowe), poszkodowanemu należy podawać do picia letnie napoje, w celi uzupełnienia ubytków płynów w organizmie, poszkodowanemu zapewniamy komfort termiczny i wsparcie psychiczne, w razie potrzeby wzywamy lekarza, pęcherzy z płynem surowiczym nie przekłuwamy.
Jako ciężkie oparzenia, które wymagają konsultacji lekarskiej traktujemy: oparzenia przekraczające 3% powierzchni ciała (powierzchnia równa dłoni stanowi 1%), oparzenia twarzy, szyi i klatki piersiowej, krocza, oparzenia II i III stopnia.
Są one następstwem działania na skórę stężonych kwasów, zasad (ługów) oraz soli i innych substancji chemicznych. Głębokość i wielkość uszkodzeń zależy od rodzaju substancji, jej stężenia i czasu działania. Dodatkowo niektóre substancje chemiczne jak: fenol, sole rtęci, mogą wchłaniać się do organizmu, powodując ogólne zatrucie. Oparzenia kwasami (spowodowane najczęściej kwasem siarkowym lub solnym) wywołują na skórze suche strupy o różnym zabarwieniu, które powstają jako wynik koagulacji białka. Oparzenia ługami są najczęściej skutkiem działania na tkankę zasady sodowej, potasowej lub wapna niegaszonego. Na skórze pojawia się miękki, wilgotny strup o białawym zabarwieniu, jako wynik rozpuszczenia białek i głębokiego uszkodzenia tkanek. Pierwsza pomoc oddzielić poszkodowanego od substancji żrącej (zdjąć przesiąkniętą nią odzież, o ile nie jest przyklejona do skóry), pamiętajmy o swoim bezpieczeństwie, nie zobojętniać substancji powodującej oparzenie, jak najszybciej zmyć szkodliwą substancję dużą ilością chłodnej wody (z wyjątkiem oparzeń wapnem niegaszonym, gdzie najpierw mechanicznie usuwamy wapno, a następnie spłukujemy pod mocnym strumieniem wody) tak aby spływała po ciele jak najkrótszą drogą. na oparzone miejsce nałożyć jałowy opatrunek osłaniający, wezwać pomoc lekarską i pozostać z poszkodowanym, zapewniając mu wsparcie psychiczne i komfort termiczny. zabezpieczyć opakowanie i resztki substancji żrącej (jeżeli jest to możliwe).
szormy