PPL_1.pdf

(440 KB) Pobierz
PROCESY, ZASOBY, SYSTEMY
Procesy - definicje
Zestaw logicznie powiązanych zadań lub czynności wykonywanych w celu osiągnięcia określonego
wyniku biznesowego. Wyniki mogą mieć charakter: materialny, informacyjny, pieniężny.
APICS [2008]: Dictionary, 12th Edition, America Production and Inventory Control Society, Inc., Falls Church, VA
Proces to zestaw wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących działań, które przekształcają
wejścia w wyjścia.
[ISO 9000:2001] PN-EN ISO 9000:2001
Proces to wiązka aktywności skierowana na jedno lub kilka wejść w wyniku, której klient dostaje
wyrób o pożądanej przez niego wartości.
Hammer M., Champy J. [1996]: Reengineering w przedsiębiorstwie. Neumann Management Institute. Warszawa.
Proces jest ciągiem powiązanych ze sobą działań, które doprowadzają do przekształcenia wszelkich
nakładów na produkt procesu.
Manganelli R.L., Klein M.M. [1998]: Reengineering. PWE. Warszawa.
Proces to strumień działań przetwarzających zaopatrzenie (surowce lub informacje) pochodzące od
dostawców w produkcję dla klientów zawierającą wartość dodaną.
Brilman J. ]2002]: Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE
Proces to łańcuch wartości (value chain). Poprzez swój wkład w tworzenie lub dostarczania produktu
czy też usługi, każda kolejna czynność w procesie wartości powinna dodawać wartości do efektu
wcześniejszej czynności.
Rummler G.A., Brache A.P. [2000]: Podnoszenie efektywności organizacji, PWE, Warszawa 2000
Procesem nazywamy w ogólności łańcuch przemian, jakim podlegają tworzywa. Przemiany te mogą
odbywać się w zakresie przedmiotów materialnych i energii lub w zakresie danych i informacji.
Procesy mogą odbywać się w naturze samorzutnie lub mogą być wymuszane przez człowieka.
Boszko J. [1973]: Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa i drogi jej optymalizacji. WNT, Warszawa Press.
Proces biznesowy (gospodarczy)
Jest
łańcuchem sekwencyjnych czynności,
które
transformują
mierzalne wejścia (materiały,
informacje, ludzie, urządzanie, metody) w mierzalne wyjścia (produkty, usługi, informacje) –
proces polega zatem na dodaniu do zasileń nowej (dodanej) wartości;
Ma
mierzalny cel
– generalnie jest nim tworzenie wartości uznanej i zweryfikowanej przez
odbiorcę, zawartej w produkcie, usłudze, informacji lub w innym możliwym do zdefiniowania
efekcie końcowym;
Ma
dostawcę i klienta,
a zatem jego granice są wyznaczane przez zdefiniowany rodzaj
transakcji zakupu surowców i sprzedaży wyrobu;
Może być
powtarzany,
co oznacza, że możliwe jest jego zapisanie w formie umożliwiającej
odczytanie jego przebiegu przez wykonawców.
1
Klasyfikacja procesów
Kryterium:
Zużywania zasobów materialnych
Klasyfikacja:
Procesy
zużywające
zasoby materialne – np. procesy produkcji materialnej,
Procesy
niezużywające
zasobów materialnych – np. procesy informacyjne.
Kryterium:
Wagi działań wykonywanych w organizacji
Klasyfikacja:
Procesy
główne
(podstawowe, kluczowe, wykonawcze) – realizacja najważniejszych
czynności o wysokiej wartości dodanej,
Procesy
wspierające
– obejmują czynności potrzebne, ale takie które nie charakteryzują się
wartością dodaną,
Procesy
rozwojowe
– służą zwiększaniu wydajności procesów.
Kryterium:
Rangi stanowisk decyzyjnych
Klasyfikacja:
Procesy
zarządcze
(kierownicze) mające charakter koncepcyjny,
Procesy
wykonawcze
– sprowadzające się do wykonywania poleceń.
Kryterium:
Znaczenie dla organizacji
Klasyfikacja:
Procesy
strategiczne
(kluczowe) – to procesy podstawowe, pomocnicze i zarządcze, które w
największym stopniu wpływają na strategiczny sukces danej organizacji (gwarantują
przewagę strategiczną i zapewniają największą satysfakcję klientów), np. planowanie nowego
produktu, wprowadzenie nowego procesu kluczowego dla organizacji,
Procesy
operacyjne
(nie strategiczne) – to procesy, które umożliwiają organizacji bieżące
funkcjonowanie, np. pozyskiwanie klientów, wytwarzanie produktów i świadczenie usług.
Kryterium:
Nadrzędności i podrzędności
Klasyfikacja:
Makroprocesy
– obejmujące dużą liczbę procesów elementarnych (dystrybucja,
zaopatrzenie),
Mezoprocesy
– wyodrębnione ze względu na określone kryteria części makroprocesów
(zaopatrzenie w materiały produkcji, zaopatrzenie w części zamienne na potrzeby obsługi
posprzedażnej),
Mikroprocesy
– inaczej procesy elementarne.
Kryterium:
Ciągłości i przebiegu w czasie
Klasyfikacja:
Procesy
nieciągłe
(dyskretne) – typowe dla wytwarzania wyrobów złożonych, realizowane w
partiach części (między poszczególnymi operacjami występują przerwy czasowe – są one
typowe dla przemysłu elektromaszynowego, samochodowego, hutniczego, itp.),
2
Procesy
ciągłe
(z reguły aparaturowe) – występują w energetyce, przemyśle chemicznym,
petrochemicznym, itp.).
Kryterium:
Rodzajów stosowanych technologii
Klasyfikacja:
Procesy
wydobywcze
(górnictwo),
Procesy
przetwórcze
(hutnictwo, energetyka, przetwórstwo surowców rolnych),
Procesy
obróbki
(odlewnictwo, obróbka skrawaniem, obróbka plastyczna),
Procesy
montażu.
Kryterium:
Zastosowanych środków pracy
Klasyfikacja:
Procesy ręczne,
Procesy maszynowe,
Procesy aparatowe,
Procesy zautomatyzowane i wspomagane komputerowo.
Kryterium:
Stopnia skomplikowania i charakteru przebiegu
Klasyfikacja:
Proste
(jednostopniowe). Przebieg w całości na jednym stopniu przerobu. Obróbka każdej
następnej jednostki produktu może się zacząć dopiero po zakończeniu wykonania jednostki
poprzedniej,
Złożone
(wielostopniowe). Składa się z szeregu procesów produkcyjnych prostych. Przebieg
na kilku kolejnych stopniach przerobu.
Proces produkcji
Szczególnym rodzajem procesu biznesowego jest
proces produkcji,
czyli każdy proces angażujący
fizycznie hardware (materiały, maszyny, powierzchnie) i software (informacje, wiedzę), które
podlegają przetwarzaniu z przeznaczeniem na zaspokojenie potrzeb klienta zewnętrznego. Proces
produkcji obejmuje dostarczenie produktu do miejsca pakowania i załadunku. Natomiast
nie należą
do niego przewóz produktów i ich dystrybucja.
To należy do innego rodzaju procesu a mianowicie
do
procesu logistycznego.
Proces logistyczny
Proces uzyskuje miano procesu logistycznego, jeśli rozmieszczenie, stan i przepływ jego składowych
wymagają koordynacji z innymi procesami, ze względu na kryteria lokalizacji, czasu, kosztów i
efektywności spełniania nadrzędnych celów organizacji. Proces staje się procesem logistycznym,
kiedy pojawia się potrzeba skoordynowania go z innymi procesami.
„…procesy logistyczne koordynują przepływ towarów i informacji na całej ich drodze – od
producentów poszczególnych towarów poprzez dystrybucją, aż do użytkowników gotowych
wyrobów, a nawet dalej – aż po utylizację odpadów, względnie kasację nieużytecznych pozostałości”.
3
Proces jako przejście od stanu do stanu
W tym modelu dane wejściowe obejmują charakterystyki:
-
zasobów nieodnawialnych
(surowce, komponenty, materiały pomocnicze),
-
zasobów odnawialnych
(maszyny i urządzenia, aparatura kontrolno-pomiarowa, zasoby ludzkie,
jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa),
-
technologii,
-
organizacji i zarządzania procesami
(planowanie, kontrola, regulacja),
-
informacji,
-
wiedzy i doświadczenia personelu,
-
otoczenia:
bliskiego dotyczącego warunków realizacji procesu i dalszego odnoszącego się do
czynników wpływających na proces takich jak: regulacje prawne, uwarunkowań ekonomicznych,
uwarunkowań społeczno-kulturowych.
Model 5M+E – podział danych wejściowych procesu
4
Cykl życia procesu
1. Tworzenie (projektowanie)
2. Ulepszanie
3. Dojrzałość
4. Schyłek
Ciągłe doskonalenie wydłuża cykl życia procesu.
Opis procesów
Do opisu procesów wykorzystuje się modele. Model jest to uproszczony obraz danego fragmentu
rzeczywistości, w którym eliminuje się myślowo cechy, relacje lub inne elementy nieistotne dla
danego celu.
Forester J.W. [1961]: Industrial Dynamics. The MIT Press and Wiley, New York
Do opisu procesów w zarządzaniu nadają się następujące modele:
- abstrakcyjne,
- dynamiczne,
- liniowe lub nieliniowe,
- stabilne lub niestabilne z ograniczeniami,
- stanów ustalonych lub stanów chwilowych.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin