JĘZYK HEBRAJSKI.pdf

(38 KB) Pobierz
Strona 1 z 1
Język hebrajski naleŜy do kananejskiej gałęzi północno-zachodniej podgrupy języków semickich. Został zaadoptowany przez Izraelitów po
zajęciu przez nich ziemi Kanaan. Posługiwano się nim do czasu niewoli babilońskiej. W V-IV w. p.n.e. został wyparty z potocznego uŜycia
przez język aramejski i jako
święty
język przodków (leszon hakodesz) stał się językiem tekstów religijnych, naukowych i literackich.
WyróŜnia się trzy etapy rozwoju języka hebrajskiego:
1) Okres biblijny (1200-200 p.n.e.)
W tym czasie Kanaan graniczył z terytorium Fenicjan i z tego względu wysoce prawdopodobne jest,
Ŝe
ówczesny hebrajski był bardzo bliski
bądź niemal identyczny z językiem fenickim. Gramatyka języka hebrajskiego w tym okresie była bardzo uboga, a przez to język daleki był od
jednoznaczności. Właściwość tę wzmacniała dodatkowo niewielka ilość partykuł oraz istnienie jedynie dwóch czasów.
Hebrajski biblijny, zwany teŜ klasycznym, odnajdujemy w Biblii Hebrajskiej oraz w licznych inskrypcjach (np. tak zwany kalendarz z Gezer
pochodzący z przełomu X i IX wieku p.n.e. czy napis na skale w tunelu Siloe w Jerozolimie z ok. 700 p.n.e.)
2) Okres pobiblijny (od II wieku p.n.e.)
Przykład języka hebrajskiego tego okresu znajdujemy m.in. w rękopisach z Qumran, na monetach z czasów Machabeuszy oraz we wczesnej
literaturze rabinicznej (Miszna). Wyraźne są w nim wpływy języka aramejskiego, zarówno w zakresie słownictwa jak i składni -
doprecyzowano między innymi zasady posługiwania się czasami.
Hebrajski, pozostając językiem pisanym, rozwijał się dalej w
średniowieczu
pozostając pod silnym
wpływem języka arabskiego. Powstawały hebrajskie pisma filozoficzne oraz przekłady dzieł
arabskich. Z czasem hebrajski stał się językiem wyłącznie liturgicznym.
3) Okres współczesny (od XIX wieku n.e.)
Za umowną datę narodzin współczesnego języka hebrajskiego moŜna uznać rok 1881. Wtedy do
Palestyny przyjechał Eliezer Ben Jehuda - ojciec nowoczesnej hebrajszczyzny.
XIX wiek przyniósł narodziny syjonizmu oraz wzmoŜoną migrację
śydów
do Palestyny. Ben Jehuda
postulował ideę odrodzenia hebrajskiego jako języka mówionego, co spotkało się ze sprzeciwem
środowiska
ortodoksyjnego, dla którego hebrajski był wyłącznie językiem
świętych
ksiąg narodu
Ŝydowskiego.
W 1882 ben Jehuda załoŜył towarzystwo Tchijat Israel, którego celem była odnowa
języka hebrajskiego, stworzenie nowej hebrajskiej literatury oraz edukacja młodzieŜy. Osiem lat
później był współzałoŜycielem Waad haLaszon haIwrit (Komitet Języka Hebrajskiego).
W roku 1948 współczesny hebrajski, iwrit, został uznany za język urzędowy Izraela. Jego słownictwo jest oparte na biblijnym hebrajskim, zaś
zasady składni na rabinicznym. Wymowa zgodna jest z zasadami stosowanymi przez
śydów
sefardyjskich. Ogromnym kłopotem było, co
łatwo sobie wyobrazić, stworzenie wielkiej ilości nowych słów, tak aby hebrajski mógł w pełni funkcjonować w nowej rzeczywistości. Eliezer
ben Jechuda sam stworzył ok. 4000 nowych słów.
Alfabet hebrajski składa się z 22 liter. Nie rozróŜnia się liter wielkich i małych. Pięć liter (kaf, mem, nun, pe, cade) przyjmuje na końcu wyrazu
inną graficznie formę. Po hebrajsku czyta się od prawej do lewej.
Kształt liter pisanych ręcznie znacznie odbiega od liter drukowanych.
Tzw. pełna pisownia języka hebrajskiego ogranicza się do spółgłosek. Czasem stosuje się jednak szczególne oznaczenia dla samogłosek.
Alfabetu hebrajskiego uŜywa się równieŜ do zapisu języków jidysz i ladino.
Barbara Krawcowicz
Zgłoś jeśli naruszono regulamin