NIE JESTEŚ SAM…
UBÓSTWO,
SIEROCTWO,
EUROSIEROCTWO
„Starajmy się tak postępować i tak żyć, by
nikomu w naszej Ojczyźnie nie brakło dachu
nad głową i chleba na stole, by nikt nie czuł się
samotny, pozostawiony bez opieki…”
JAN PAWEŁ II
Definicja UBÓSTWA
ØStan poniżej pewnego zmiennego w czasie progu dochodowego
lub progu realizacji potrzeb w odniesieniu do jednostki, rodziny
lub grupy społecznej. ( W. Toczyński, Natura i kwestia ubóstwa)
ØStan różnego rodzaju braków, i to takiego rodzaju braków i o
takich rozmiarach, że konkretny człowiek permanentnie nie
zaspokaja swoich podstawowych potrzeb, czuje się poniżony w
swej ludzkiej godności, rozwój jego osobowości przeżywa kryzys,
którego własnymi siłami nie może przezwyciężyć- konieczna jest
mu w tym pomoc. (definicja Kościoła Katolickiego)
ØUbóstwem będziemy określali sytuację, w której jednostka
(osoba, rodzina, gospodarstwo domowe) nie dysponuje
wystarczającymi środkami (zarówno środkami pieniężnymi w
postaci dochodów bieżących i dochodów z poprzednich okresów,
jak i w formie nagromadzonych zasobów materialnych)
pozwalającymi na zaspokojenie jej potrzeb.
UBÓSTWO :
ABSOLUTNE WĘŻSZE
oznacza stan niezaspokojenia
minimalnych biologicznych potrzeb organizmu ludzkiego
(a więc niemal takich samych w każdym miejscu i czasie).
ABSOLUTNE SZERSZE
określa się jako stan niezaspokojenia
potrzeb uznanych w danym społeczeństwie i w danym czasie za
minimalne.
W UJĘCIU WZGLĘDNYM
opiera się na odniesieniu poziomu
zaspokojenia potrzeb jednostek (osób, rodzin, gospodarstw
domowych) do poziomu ich zaspokojenia przez innych członków
społeczeństwa.
ØMINIMUM EGZYSTENCJI (minimum
biologiczne) – stanowi dolne kryterium ubóstwa.
Wyznacza granicę, poniżej której istnieje
biologiczne zagrożenie życia oraz rozwoju
psychicznego i fizycznego człowieka. Szacowane
jest na podstawie stałego koszyka, w którym
znajdują się jedynie wydatki na zaspokojenia
bezwzględnie koniecznych potrzeb do życia.
Pozostałe, związane z transportem, łącznością
czy kulturą nie istnieją.
MINIMUM SOCJALNE wyznacza strefę niedostatku. Obejmuje koszyk potrzeb
społecznie niezbędnych, pozwalających na godziwy poziom życia. Oprócz
wydatków na żywność i mieszkanie, minimum to uwzględnia również zaspokojenie
innych potrzeb : edukacyjnych, zdrowotnych, kulturalnych.
Walka z Ubóstwem
SAMOPOMOC- zwalczanie
biedy o własnych
siłach. Nie oznacza to
jednak, że jednostka
pozostaje osamotniona w
swojej walce. Walka ta staje
się połączeniem wielu
indywidualnych wysiłków:
rodzinnego, sąsiedzkiego itp.
Łączy w sobie solidarność,
kulturę i wrażliwość
społeczeństw lokalnych we
współpracy z organizacjami
formalnymi i nieformalnymi.
Ta właśnie droga daje
największą nadzieję
społeczną w
przezwyciężaniu ubóstwa.
PRACA ŚRODOWISKOWA Głównym
zadaniem pracownika
socjalnego jest przeniesienie
zainteresowania z indywidualnego
klienta na środowisko, w którym
on żyje. To środowisko jest
bowiem najczęściej źródłem
problemów, ale też i ono stwarza
największe szanse rozwinięcia
samopomocy. Pracownik socjalny
powinien dobrze radzić sobie z
interwencjami na poziomie
społeczności lokalnej, grupy,
zakładu pracy i rodziny. Powinien
szybko rozpoznawać źródło
ubóstwa i dążyć do fizycznego i
psychicznego łagodzenia jego
przesłanek u podopiecznego.
Kierunki działań w walce z
ubóstwem
1. Kształcenie zawodowe i oświata
bezrobocie, które jest silnym czynnikiem
powodującym ubożenie może być w
istotny sposób zmniejszane przez
wzmożone kształcenie i wychowanie.
Kształcenie zawodowe i nauka
odgrywają fundamentalną rolę w
socjalizacji zawodowej i społecznej.
2. Stworzenie warunków
korzystnej komunikacji
społecznej i informacji z
udziałem ludzi ubogich- nie
mogą oni żyć na marginesie i w
ukryciu. Prawo do informacji i
komunikacji służy ujawnianiu
problemów ludzi ubogich.
Uczula społeczeństwo na te
zagadnienia, pozwala na
identyfikację ubóstwa jako
problem wspólnoty. Ten aspekt
walki z ubóstwem polega na
współpracy w społeczeństwie
lokalnym na rzecz ubogich.
3. Gwarantowane dochody
najniższe
- pomagają one w
zawodowym i społecznym powrocie
ubogich do społeczeństwa. Ważne
jest, aby żyjący w ubóstwie nie
odczuwali tego jak „zorganizowanej
dobroczynności”. Ma to być pomoc
państwa w samodzielnej organizacji
życia.
RODZAJE SIEROCTWA ( A. Tynelski)
Społeczne- jest efektem dezorganizacji rodziny, jej nieprawidłowego
funkcjonowania, związanego z zaniedbywaniem lub nieuświadamianiem
sobie przez rodziców potrzeb opiekuńczych dziecka.
Społeczne emocjonalne- wynika z odrzucenia dziecka- mieszka ono
wspólnie z rodzicami, którzy mogą zaspokoić jego potrzeby materialne, ale
nie zaspokajają potrzeb emocjonalnych; odrzuceniu dziecka przez
rodziców może towarzyszyć znęcanie się psychiczne
Społeczne prawne- następuje na skutek orzeczenia sądu ograniczającego
lub pozbawiającego rodziców władzy rodzicielskiej w sytuacji
niezaspokojenia potrzeb dziecka lub jego demoralizacji
Społeczne losowe- jest wynikiem
przejściowej sytuacji, której przyczyną
może być choroba, pobyt rodziców
w szpitalu.
SIEROCTWO SPOŁECZNE
S. Badora określiła je jako szczególny
psychologiczny i społeczny stan, w jakim
znalazło się dziecko, który charakteryzuje
się pozbawieniem go opieki rodziców i
przejęciem je przez inne osoby lub
instytucje, przy czym kontakt z rodzicami
jest niedostateczny lub nie ma go wcale.
Pojęcie sieroctwa wiąże się tutaj ze stanem pozbawienia dzieci, trwale lub
przejściowo, szans na wychowywanie we
własnej rodzinie, ze względu na brak
odpowiednich warunków
opiekuńczo- wychowawczych.
A zatem sierota społeczny to dziecko
pozbawione opieki rodzicielskiej,
choć oboje jego rodzice
żyją.
25 tysięcy dzieci przebywa w placówkach opiekuńczo –
wychowawczych
65.5 tysięcy dzieci przebywa w rodzinach zastępczych
2% dzieci znajdujących się w opiece zastępczej to
sieroty zupełne.
Badania fundacji Prawo Europejskie mówią o 110
tysiącach osieroconych dzieci. Badania obejmują
jedynie te z nich, które są dotknięte biedą, znajdują
się w rejestrach pomocy społecznej, policji,
pedagogów szkolnych, psychologów.
STOPNIE SIEROCTWA
SPOŁECZNEGO
NAJWYŻSZY – gdy kontakt
między rodzicami a dzieckiem
nie istnieje
ŚREDNI- gdy kontakt między
rodzicami a dzieckiem nie
został całkowicie zerwany, jest
on jednak rzadki i
niesystematyczny, stąd
niewystarczający; dziecko
żyje w ciągłej niepewności,
Wybitny polski pedagog, lekarz,
publicysta, oficer Wojska Polskiego, a
przede wszystkim propagator idei, iż
dziecko jest autonomiczną osobą,
posiadającą własne prawa, potrzeby i
zainteresowania
czy jeszcze kiedyś zobaczy
rodziców.
NAJNIŻSZY- gdy rodzice nie
poprzestają na sporadycznych
odwiedzinach dziecka,
kontaktują się dość często,
interesują się zdrowiem
dziecka, postępami w nauce,
choć na co dzień.
Sieroctwo społeczne wtórne dziecko
osierocone w sposób naturalny znajdzie
rodziców zastępczych, zaakceptuje ich i
mimo łączących je więzi uczuciowych,
zostanie od nich zabrane lub porzucone
Sieroctwo społeczne jawne występuje
wówczas, gdy na skutek patologii
rodziny dziecko zostaje od niej
odseparowane.
Sieroctwo społeczne ukryte
charakteryzuje się tym, iż na zewnątrz
nie widać tego, że dziecko znajduje się
w rodzinie, która je odrzuca
EUROSIEROTA
dziecko,
które
wychowuje
się bez co
najmniej
jednego
rodzica, który
wyjechał za
granicę w
celach
zarobkowych...
fokaaszara