137_432302_dyspozytor_transportu_samochodowego.doc

Dyspozytor transportu samochodowego

(432302)

Pracownicy biurowi

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Dyspozytor transportu samochodowego (432302)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN               978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN               978-83-7951-137-2 (137)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99

e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl    http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65

e-mail: instytut@itee.radom.pl                  http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1.              Dane identyfikacyjne zawodu                             4

1.1.              Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach                            4

1.2.              Notka metodologiczna i autorzy                            4

2.              Opis zawodu                            6

2.1.               Synteza zawodu                             6

2.2.               Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu                             6             

2.3.               Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)                             6

2.4.               Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu                             7

2.5.               Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie                            7

2.6.               Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-dacji kompetencji                            8

2.7.               Zadania zawodowe                            8

2.8.               Wykaz kompetencji zawodowych                            9

2.9.              Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK                            9

3.              Opis kompetencji zawodowych                             10

3.1.               Realizowanie zleceń transportowych Kz1                             10

3.2.               Sporządzanie i kontrolowanie dokumentacji transportowej Kz2                             11

3.3.               Kompetencje społeczne KzS                             12

4.              Profil kompetencji kluczowych                            13

5.              Słownik                            14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach:

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

432302 Dyspozytor transportu samochodowego

Grupa wielka 4 – Pracownicy biurowi (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4).

Grupa elementarna 4323 – Pracownicy do spraw transportu (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 4323 Transport clerks).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja H. Transport i gospodarka magazynowa, Dział 52. Magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport, Grupa 52.2. Działalność usługowa wspomagająca transport.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 7 przedsiębiorstwach (duże – 1, średnie – 3, małe − 2, mikro − 1, w tym handlowe − 1, usługowe − 6), przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

·       Piotr Żakowski – KUHN Polska Sp. z o.o. w Łomiankach,

·       Tomasz Wojtasiński – Global Cosmed Group w Radomiu,

·       Krzysztof Witos – Westdijk Polska Sp. z o.o. w Krakowie,

·       Krzysztof Witowski – Auto-Tech w Warszawie.

Ewaluatorzy:

·       Robert Madej – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie,

·       Aleksandra Czajka – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.

Recenzenci:

·       Joanna Michniak – Akademia Transportu i Przedsiębiorczości Sp. z o.o. w Warszawie,

·       Małgorzata Łukaszewska – Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Katowicach.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

·       Bogusław Madej (przewodniczący) – Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce w Warszawie,

·       Janusz Hyjek – Związek Zawodowy Inżynierów i Techników w Warszawie,

·       Roman Kantorski – Polska Izba Motoryzacji w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

·       15.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Dyspozytor transportu samochodowego planuje, nadzoruje, koordynuje i rozlicza pracę kierowców i pojazdów w przedsiębiorstwie.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Dyspozytor transportu samochodowego organizuje i koordynuje pracę podległych kierowców oraz floty samochodowej. Przyjmuje zlecenia transportowe, ustala harmonogram przewozów zgodnie z obowiązującymi przepisami a następnie przekazuje je kierowcom. Przed wyjazdem pojazdu w trasę nadzoruje jego stan techniczny oraz w uzasadnionych przypadkach sprawdza trzeźwość kierowcy. W przypadku uszkodzenia pojazdu organizuje pomoc techniczną lub zamianę pojazdu na inny, a w przypadku utrudnień drogowych organizuje trasy zastępcze na liniach komunikacyjnych. Do jego obowiązków należy rozliczanie czasu pracy kierowców oraz powierzonych im zadań. Kontroluje zużycie paliwa oraz płynów i środków eksploatacyjnych pojazdu. Prowadzi dokumentację transportową. Może także być odpowiedzialny za załatwianie interwencji i reklamacji dotyczących usług przewozowych. Dyspozytor pracujący w przedsiębiorstwie zajmującym się przewozem osób może udzielać informacji podróżnym o rozkładzie jazdy autobusów. Dyspozytor transportu samochodowego może podjąć pracę w przedsiębiorstwach komunikacji samochodowej, firmach przewozowych, spedycyjnych.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Miejscem pracy dyspozytora transportu samochodowego jest pomieszczenie biurowe dyspozytornia lub pomieszczenie dyżurnego ruchu. Wykonując powierzone zadania zawodowe używa telefonu, komputera z dostępem do Internetu, faksu, kserokopiarki, skanera oraz wewnętrznych sieci informacyjnych. Dyspozytor pracuje samodzielnie, ale ze względu na kontakty z ludźmi (kierowcami, klientami, współpracownikami) wykonywana przez niego praca ma charakter zespołowy. Wielogodzinna praca w pozycji siedzącej z użyciem komputera może prowadzić do powstania dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego: np. bóle ramion, pleców, rąk, nadgarstków oraz bóle głowy i dolegliwości narządu wzroku. Duża odpowiedzialność, stres i praca pod presją czasu powoduje obciążenia psychosomatyczne: uczucie napięcia psychicznego, alergie, bezsenność, pobudzenie, nerwowość. Praca dyspozytora może przebiegać w systemie jedno-, dwu- lub trzyzmianowym, w zależności od charakteru przedsiębiorstwa. Jest ona wykonywana również w niedziele i święta oraz w nocy.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Ze względu na obciążenia fizyczne pracę dyspozytora zalicza się do prac lekkich. Prowadzenie równocześnie kilku spraw wymaga zdolności koncentracji, analitycznego myślenia, podejmowania szybkich decyzji, odporności na stres, dobrej pamięci oraz ukierunkowania na rozwiązywanie problemów. Dyspozytor powinien być dokładny, kreatywny, systematyczny i asertywny. Powinien również mieć łatwość nawiązywania kontaktów interpersonalnych i rozwiązywania konfliktów. Przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie dyspozytora są wady wzroku i słuchu, niepodlegające korekcji, oraz niesprawność ruchowa uniemożliwiające kontakt ze współpracownikami i klientami. Praca pod presją czasu, odpowiedzialność, konieczność szybkiego podejmowania decyzji stanowi duże obciążenie psychiczne i jest przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu przez osoby nerwowe, ze schorzeniami kardiologicznymi.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Osoby podejmujące pracę w zawodzie dyspozytora transportu samochodowego powinny posiadać wykształcenie średnie ogólne lub średnie techniczne. Dyspozytor powinien mieć prawo jazdy kat. B oraz obsługiwać komputerowe programy biurowe. Dyspozytor pracujący w firmie zajmującej się transportem międzynarodowym powinien posług...