Wykład 11.doc

Wykład 11

Wirusy Herpes:

-          HSV 1i 2 – wirus opryszczki zwykłej

-          VZV

-          EBV

-          CMV

-          HHV

Podwójna nić DNA, nukleokapsyd o symetrii kubicznej, otoczka z błony gospodarza, latencja- oto główne cechy rodziny Herpesviridae.

Wirus EBV latencja w limfocytach B.

Na ustalenie latencji ma wpływ:

-          wyłączenie genów odpowiedzialnych za replikację wirusa

-          wymykanie się wirusa spod kontroli układu odpornościowego

podczas utrzymywania się stanu latencji mogą powstawać charakterystyczne transkrypty.

Reaktywacja wirusa:

-          rozpoczęcie pełnego cyklu replikacyjnego

-          stymulacja: cytokiny, sterydy, TNF, immunosupresja

-          AIDS

-          Niedobory odporności

-          Wady genetyczne

EBV został odkryty w 1964r. w trakcie badań etiologią chłoniaka Burkita. W 1966r. udowodniono, że EBV jest czynnikiem etiologicznym mononukleozy zakaźnej.. EB jest pierwszym wirusem, któremu udowodniono działanie onkogenne.

Budowa:

·         średnica – 180- 200 nm

·         centralny rdzeń zawierający DNA

·         kapsyd z kapsomerów (podjednostki białkowe)

·         błona komórkowa gospodarza

istnieją 2 typy EBV różniące się regionem kodującym białka rdzeniowe:

typ A- rozpowszechniony w Europie i USA; posiada dużą zdolność do szybkiej i skutecznej transformacji limfocytów B

typ B- wolnotransformujący występuje w Afryce, Chinach- rak nosogardzieli.

MONONUKLEOZA ZAKAŹNA

Jest to pierwotne, objawowe zakażenie EBV; uogólniony odczyn limfoproliferacyjny, który warunkuje różnorodność objawów klinicznych.

Źródło zakażenia:

Ø      chory człowiek

Ø      ozdrowieniec do 18 miesięcy

Ø      osoba z reaktywacją latentnego zakażenia

Ø      osoby z zakażeniem bezobjawowym

Materiał zakaźny:

Ø      ślina

Ø      krew, szpik

Ø      narządy transplantacyjne

Ø      nabłonek szyjki macicy

Drogi:

Ø      kropelkowa

Ø      seksualna

Ø      transplantacja narządów

Ø      krwiopochodna

okres wylęgania: 4- 6-8 tygodni

zakaźność do kilku miesięcy

Patogeneza:

-          EBV wprowadzony ze śliną namnaża się początkowo w komórkach tkanki limfoidalnej gardła. Pierwotna replikacja trwa 8- 10 dni

-          Zakażenie limfocytów B na drodze receptorowej. CD21 łączy się z wirusową glikoproteiną

-          Następuje poliklnalna a aktywacja limfocytów  B

-          W ciągu 3- 4 dni 10 % populacji limfocytów B zostaje zakażonych

-          Pod wpływem limfocytów B następuje aktywacja limfocytów T- transformacja i proliferacja

-          Znaczny wzrost: Th8, NK, limfocytów cytotoksycznych

-          W warunkach immunokompetencji procesy limfoproliferacji przebiegają pod ścisłą kontrolą układu odpornościowego

-          W wyniku tego dochodzi do zahamowania procesu limfoproliferacji, ale nie do eliminacji wirusa

-          Może nastąpić reaktywacja z replikacją i zakaźnością

Obraz kliniczny

Mononukleoza jest małpą wszystkich chorób zakaźnych, może mieć bardzo różne objawy.

Postacie:

1.      gorączkowa- trwa kilka tygodni

2.      anginowa- ból gardła, naloty; w mononukleozie występuje nadwrażliwość na ampicylinę

·         nieżytowa

·         zatokowa

·         wrzodziejąca

·         rzekomobłoniasta

3.      węzłowa- powiększenie węzłów chłonnych obwodowych, śródpiersiowych i jamy brzusznej

4.      wątrobowo- śledzionowa: hepatitis viralis EBV, czasem z żółtaczką  nie ma marskości

5.      oponowa- limfocytowe zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych

6.      wykwity skórne + gorączka + powiększenie węzłów chłonnych

okres zdrowienia trwa 2- 3 miesiące- dieta wątrobowa

Diagnostyka:

-          morfologia: leukocytoza, atypowe limfocyty (fenestracja jądra- przejaśnienia chromatyny)

-          powiększenie wątroby, śledziony

-          badanie płunu mózgowo- rdzeniowego

-          próby wątrobowe

-          badania wirusologiczne

·         PCR

·         Odczyny serologiczne

Ø      przeciw antygenom wirusa: przeciw antygenowi otoczkowemu anty- VCA, przeciw kompleksowi wczesnemu anty- EA, anty- EBNA

Ø      odczyn nieswoisty- p/ciała heterofilne- odczyn Paula- Buenela

Pierwotne zakażenie EBV:

+ Wcześnie pojawiają się p/ciała anty- VCA w klasie IgM

+ok. 70% w ostrej fazie ma anty- EA

+ kilka tygodni- do 2 miesięcy po zakażeniu pojawiają się anty- EBNA i zostają do końca życia

+ p/ciała heterofilne

Powikłania:

-          pęknięcie śledziony

-          alergizacja, nadwrażliwość na leki

-          niedokrwistość

-          skaza krwotoczna

-          trombocytopenia

leczenie:

brak schematu

postać anginowa- antybiotyk bo uaktywnia saprofitów

leczenie objawowe

nie ma konkretnego leczenia przyczynowego

ciękie przebiegi- sterydy