dobór.DOC

Dobór naturalny – wybiera do rozrodu osobniki o najlepszym zestawie cech przystosowawczych do danego środowiska. Osobniki te maja większe szanse przeżycia

Toczącej się wewnątrz każdego gatunku walki o byt wywołanej faktem ogólnie występującej nadmiernej rozrodczości każdego i w związku z tym przegęszczeniem każdej niszy ekologicznej. Rozrodczość efektywna – liczba potomstwa osobnika, czyli nosicieli jego genów. Alleotyp populacji – jest to inaczej pula genowa populacji, czyli cały zestaw genów występujących w tej populacji u wszystkich jej członków. Częstość genu w populacji – jest to określenie procentowe lub odsetkowe udziału określonego genu w ogólnej liczbie genów determinujących dana cechę w konkretnej populacji. Prawo hardy’ego i weinberga – populacja w której występują dwa allele A i A’ z częstościami odpowiednio p i q, po jednym pokoleniu kojarzącym się losowo składa się z trzech genotypów : : : AA,AA’,A’A’ w zrównoważonym stosunku p2+2pq+q2 Sensem tego prawa jest, ze odpowiednia duża i kojarząc się losowo populacja pozostaje w równowadze genetycznej- nie ulega zmianom z pokolenia na pokolenie. Zmienność klinowa – dana cecha (np. częstość genu grupy krwi 0 lub B)wykazuje kierunkowy gradient geograficzny. pozwala śledzić przebieg ewolucji człowieka współczesnego. Kryterium morfologiczne- jest to zdaniem systematykow dwa rożne gatunki to zbiory osobników wykazujące tzw. nieciągłość cech pomiędzy zbiorami(sa one nie jako rozdzielne) kryterium ekologiczne- rożne gatunki zajmują rożne nisze ekologiczne. Kryterium filogenetyczne(ewolucyjne) za dwa rozne gatunki uznaje grupy osobników różniących się pochodzeniem , a wiec mających wspólnych przodków i wykrywalne ślady rozdzielania się torów rozwojowych. Gatunek – zbiór osobników zdolnych potencjalnie do wzajemnej wymiany genów, a wiec należących do wspólnej puli genetycznej(mogących się wspólnie krzyżować) Ewolucja – jest procesem powstawania nowych gatunków, polega na zmianie alleotypu populacji prowadzącej do powstania barier miedzy populacyjnych uniemożliwiających efektywny przepływ genów, a wiec na powstaniu nowych gatunków. Mutacje – spośród wielu rodzajów mutacji dla procesu ewolucji maja znaczenie tylko te , które stanowią trwale zmiany w strukturze DNA, gdyz tylko one mogą być dziedziczone. Ze względu na skale tych zmian i ich lokalizacje dzielimy je na chromosomowe(dotyczące liczebności lub struktury całych chromosomów) i genowe(zmiany struktury kodu genetycznego). Najczęściej występujące zmiany, dotyczące tylko jednej pary nukleotydów w DNA nazywane są mutacjami punktowymi. Selekcja – zespół zjawisk wywołanych nadmierna rozrodczością wszystkich gatunków, czynnikiem selekcjonującym jest, środowisko, a ściślej mówiąc nisz ekologiczny selekcji podlegają genotypy. 2 rodzaje czynników selekcji ; a)związane z zagęszczeniem osobników- wynikają z ograniczonej pojemności niszy ekologicznej wahania liczebności populacji są niewielkie b)niezależne od zagęszczenia – takie jak warunki klimatyczne czy tez wpływ liczebności innego gatunku, czynniki powodują wahania liczebności w szerokich granicach.

Izolacja- warunki utrudniające swobodny przepływ genów a wiec braku utrudnień w krzyżowaniu samców i samic danego gatunku. Izolacja geograficzna- wynika z powst. barier geogr. albo tez z szerokiego zasięgu zamieszkiwania. Izolacja wywołana pojedyncza mutacja- wyst. rzadko i wtedy gdy jest to mutacja chromosomowa powodująca tak duże zmiany genotypu, ze uniemożliwiają one swobodne krzyżowanie. Izolacja ekologiczna- dla utrudnienia krzyżowania wystarczy przystosowanie się gatunku do danej niszy ekologicznej. Dryf genetyczny- jest to zjawisko przypadkowych zmian częstości genów w małych, izolowanych populacjach. ma istotne znaczenie : gdy dotyczy alleli rzadkich w okresie populacji gdy dotyczy gatunków żyjących w dużych populacjach gdzie w rozrodzie bierze udział mała liczba osobników, gdy populacja zakładana jest przez mała grupę osobników. Dobór naturalny- zespól czynników środowiskowych powodujących dobór do rozrodu osobników najlepiej przystosowanych, poprzedzonych selekcja genotypów o najwyższej wartości doborowej. dobór stabilizujący- ten typ doboru wyst. wówczas gdy środowisko nie ulega większym zmianom, a gatunek jest do niego względnie dobrze przystosowany, wówczas odrzucane sa genotypy odbiegające od średnich wartości cech danej populacji. Dobór skierowany(kierunkujący)- występuje gdy środowisko ulega stopniowym kierunkowym zmianom. Oczywiste jest ze dobór wywiera wówczas presje na gatunek w kierunku dostosowania się do tych zmian poprzez eliminowanie osobników które w zmieniających się warunkach maja ujemna wartość doborowa. Dobór rozrywający- występuje gdy gatunek opanowuje dwie odmienne nisze ekologiczne wówczas średniość może okazać się najmniej wykorzystany dobór eliminuje osobników ze środka przedziału zmienności faworyzując osobniki słabsze. Dobór ten ma najsilniej gatunkowotwórcze działanie. Dobór apostatyczny- polega na preferowaniu rożnych genotypów byle odmiennych od średniego, dotyczy głownie gatunków stanowiących pokarm drapieżników. Dobór ten powoduje znaczna wielo postaciowość gatunku(polimorfizm,). Dobór płciowy- ma ograniczony zakres i umiarkowane znaczenie gatunkotwórcze polega na doborze do rozrodu odpowiedniego partnera, jeżeli dobór płciowy dział zgodnie z doborem naturalnym , jego efektem jest kształtowanie się dymorfizmu płciowego, jeżeli kierunki były by rozbieżne może nastąpić rozerwanie gatunku