Steven Runciman ; przeł. [z ang.] Jerzy Schwakopf ; posł. Benedykt Zientara. Dzieje Wypraw Krzyżowych tom 11 Królestwo Jerozolimskie i frankijski Wschód 1100—1187 STB/EN RUNCIMAN Przełożył Jerzy Schwakopf Posłowiem opatrzył Benedykt Zientara 1000137006 SPIS TREŚCI 8pis ilustracji Spis map i p janów ^zedmowa. SS^^ Rozdziałm No"^ lrojcu- ••''"""••••••• R°^aUV T^^^^^ii :;••••••••• RozdziałV Km, R „ ^P01" ... ••••..... RWalyiP aldwin1 • • . ""•••••••• ' '^^"wagana północy :;;•••••••...:;; SSi^013^^" • KSIĘGAn^ a°^iaui "^Potolenie :;•••••••••.... . ao2daa^ SSS^- ;••.•:::;;;; ;.•;•..•.•; : sss r-^""——' ^^iaUnFS^^^^escijan ;;;••••••....... 'mer ^ksi Podstawowe zrn^ . ANEKsy S^^-S^^---^^^^ ^SS^^owaniaBaldwinardopodbo-^ • ; ; •" • • • ; :nde^ ...••••..... OJOW ^^1187-1^ . ••••.... • • . . . 1101' (Zestawi} SPIS TREŚCI Spis ilustracji ........................................ 8 Spis map i planów ...................................... 10 Przedmowa. ......................................... li KSIĘGA I ZAŁOŻENIE KRÓLESTWA Rozdział! Outremer i jego sąsiedzi. ............................ 15 Rozdział!! Krucjaty 1101 roku . .............................. 29 Rozdział III Normańscy książęta Antiochii ........................ 40 RozdziałIV Tuluza i Trypolis ............................... 60 Rozdziały KrólBaldwinI ................................. 73 RozdziałVI Równowaga na północy ............................ 105 KSIĘGA II ZENIT Rozdział! KrólBaldwmII ................................. 133 Rozdział!! Drugie pokolenie . ............................... 168 Rozdział III Roszczenia cesarza .............................. 184 Rozdział IV Upadek Edessy ................................ 201 KSIĘGA III DRUGA WYPRAWA KRZYŻOWA Rozdział! Spotkanie królów ................................ 221 Rozdział!! Niezgoda wśród chrześcijan .......................... 241 Rozdział III Fiasko ..................................... 252 KSIĘGA IV ODMIANA Rozdział! Życie w Outremer ................................ 265 Rozdział!! Nurad-Din ................................... 297 Rozdział III Powrót cesarza ................................ 316 RozdziałIV CzarEgiptu .................................. 332 KSIĘGA V TRYUMF ISLAMU Rozdział! Islam zjednoczony ............................... 369 Rozdziału RogiHittinu .................................. 396 ANEKSY Aneks I Podstawowe źródła do dziejów łacińskiego Wschodu 1100-1187 ........ 433 Aneks II Bitwa pod Hittinem ................................ 442 Przypisy ........................................... 447 Chronologia od panowania Baldwina I do podbojów Saladyna 1187-1189 (Zestawił Jerzy Schwakopf). ............... .... ................. 487 Indeks ............................................ 491 SPIS ILUSTRACJI 1. Mapa symboliczna z trzynastowiecznego Ewangeliarza z Jerozolimą w centrum ówczesne- go świata. Paryż, Bibliotheque Sainte-Genevieve. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 2. Ecciesia. Salzburg lub Pasawa, trzecia ćwierć XII w. Miniatura z Ewangeliarza. Mona- chium, Bayerische Staatsbibliothek. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 3. Katedra w Chartres. Repr. fot. Teresa Żóitowska. 4. Złota Brama w Konstantynopolu, ok. 400 r., widok od południa. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 5. Witraż w katedrze w Chartres z cyklu „Gestes du Roi". Cykl zawiera sceny z walk Karola Wielkiego z niewiernymi na Wschodzie (gdzie nigdy nie był) i w Hiszpanii. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 6. Grobowiec Boemunda z Tarentu. Tarent, Apulia, XII w. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 7. Pantokrator. Mozaika w klasztorze w Dafni w Grecji, ok. 1100 r. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 8. Katedra w Spirze, w Niemczech, nawa główna. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 9. Krużganek katedry w Monreale na Sycylii, koniec XII w. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 10. Katedra w Pizie, XI-XII w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 11. Papież Klemens IV. Fresk z XII w. Pernes, Francja. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 12. Zamek Morski w Sydonie. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 13. Pijący władca z dworzanami. Fresk w Capella Palatina w Palermo, połowa XII wieku. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 14. Rzeźba nagrobna z XIII w. rycerza Gerarda de Vaudemont i jego żony. Kościół franciszkanów w Nancy. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 15. Mozaika w apsydzie katedry w Cefalu na Sycylii, ok. 1150 r. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 16. Krzyżowiec w zbroi. Londyn, British Museum. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 17. Meczet w Kordobie, tzw. Capella del Mihrab, druga połowa X w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 18. Ślub królewny Melisandy z Pułkiem z Anjou. Pośrodku patriarcha Jerozolimy. Paryż, Bibliotheque Nationale. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 19. Fortyfikacje miasta Avila w Hiszpanii, XI/XII w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 20. Święty Bernard. Mai. Piero de la Francesca. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 21. Relikwiarz. Warsztat koloński, 1179-1180 r. Londyn, VictoriaandAlbertMuseum.Repr.fot. Teresa Żółtowska. 22. Wnętrze Wieczernika w Jerozolimie. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 23. Relikwiarz św. Demetriusza z przedstawieniem koronacji przez Chrystusa cesarza Konstan- tyna Dukasa i cesarzowej Eudoksji, pół. XI w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. Spis ilustracji 9 24. Ikona z przedstawieniem św. św. Jerzego, Teodora i Demetriusza, XII w. Leningrad, Ermitaż. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 25. Główne wejście do cytadeli w Aleppo, stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 26. Chrystus, Kościół, kler i ofiarnicy. Średniowieczna miniatura włoska. Gaeta, Archiwum Katedralne. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 27. Matka Boska z cesarzem Janem II Komnenem i cesarzową Ireną. Mozaika w kościele Bożej Mądrości w Konstantynopolu, ok. 1118 r. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 28. Pielgrzymi. Miniatura z XIII w. Paryż, Bibliotheque Nationale. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 29. Capella Palatina w pałacu królów normańskich w Palermo, 1132-1140 r. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 30. Mozaika w Palazzo Reale w Palermo, druga połowa XII w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 31. Koronacja króla Rogera II sycylijskiego. Mozaika z połowy XII w. z kościoła Martorano w Palermo. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 32. Fasada kościoła de la Madeleine w Vezelay. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 33. Kielich mszalny z sardoniksu, ok. 1140 r. Podobno stanowił własność opata Sugera. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 34. Święty Bernard obejmuje we władanie opactwo w Clairvaux. Ilustracja z Chroniąue abregee de Bourgogne, XV w. Biblioteca Ambrosiana Firmin-Didot. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 35. Portal kościoła de la Madeleine w Vezelay (ok. 1120 r.). Repr. fot. Hanna Balcerzak. 36. Nawa główna kościoła de la Madeleine w Vezelay, XII w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 37. Król Francji Ludwik VII (Le Jaune). Miedzioryt, wyd. B. Moncornet, ok. 1670 r. Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Bepr. fot. Hanna Balcerzak. 38. Książę w otoczeniu dworzan. Miniatura z karty tytułowej Makam Al-Haririego. Egipt, 1334 r. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 39. Ogień grecki. Ilustracja z manuskryptu z XIV w. (przerys. Wanda Rawicz-Władyka). Repr. fot. Hanna Balcerzak. 40. Madonna z Apostołami. Mozaika w apsydzie kościoła w Torcello koło Wenecji, początek XII w. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 41. Kościół opacki Saint-Denis. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 42. Fryderyk Barbarossa wyrusza na wyprawę krzyżową. Śmierć Barbarossy. Miniatury. Berno, Burgerbibliothek. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 43. Cesarz Fryderyk Barbarossa. Miniatura z klasztoru Schaftlarn, 1188-1189 r. Rzym, Bibliote- ka Watykańska. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 44. Fryderyk Barbarossa koronujący młodszego syna, Henryka VI, z pominięciem starszego, Fryderyka Szwabskiego. Miniatura z Historia Welfonim Weingartensis, 1180 r. Fulda, Hessische Landesbibliothek. Repr. fot. Izydor Grzeluk. 45. Cesarz Henryk VI obejmuje posiadłości nonnańskie w południowej Italii. Miniatura. Berno, Burgerbibliothek. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 46. Karawana pielgrzymów muzułmańskich. Miniatura z Makam Al-Haririego, Bagdad 1273 r. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 47. Refektarz w domu szpitalników w Akce. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 48. Syryjska lampa z emaliowanego szkła, XII/Xin w. Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 49. Bitwa. Ilustracja ze średniowiecznej powieści o Aleksandrze Wielkim. Londyn, British Museum. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 50. Tarcza landgrafa Konrada z Turyngii, 1240 r. Marburg, skarbiec kościoła Świętej Elżbiety. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 51. Fragment dekoracji relikwiarza bizantyjskiego, XI w. Leningrad, Ermitaż. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 10 Spis map i planów 52. Cesarz Aleksy V Murzuflos. Miniatura. Biblioteka Narodowa w Wiedniu. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 53. Widok ogólny katedry w Cefalu na Sycylii. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 54. Krzyż procesjonalny z XII w. Muzeum w Chalon-sur-Saóne. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 55. Twierdza Krak des Chevaliers. Stan obecny. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 56. Model twierdzy Krak des Chevaliers. Paryż, Musee des Monuments Francais. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 57. Krajobraz półwyspu Synaj. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 58. Pastorał biskupi z końca XIII w. Miedź złocona z emalią. Muzeum w Poitiers. Repr. fot. Teresa Żółtowska. 59. Widok na Kair i cytadelę. Litografia, 1849 r. Repr. fot. Hanna Balcerzak. 60. Wkr...
nazirus2411