- 9 -
ROZMNAŻANIE - 2
ZADANIE 1.
Rysunek przedstawia przedstawicieli różnych typów pierwotniaków:
A — wiciowych,
B — orzęsków,
C - zarodziowycb.
A B C
Zadanie 1a (3 pkt)
Określ sposób bezpłciowego rozmnażania każdego z przedstawionych na ilustracji organizmów.
A………………………………..B…………………………….C………………………………..
Zadanie 1b (1 pkt)
Określ biologiczne znaczenie procesu płciowego pierwotniaków.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ZADANIE 2.
Schemat przedstawia cykl rozwojowy pewnego tasiemca.
Zadanie 2a (2 pkt)
Podaj nazwę gatunkową tego tasiemca i określ jego żywiciela ostatecznego.
………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 2b (5 pkt)
Podaj dwie cechy budowy zewnętrznej i dwie cechy budowy wewnętrznej powyższego tasiemca mające związek z jego trybem życia. Uzasadnij wybór jednej z podartych cech.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 2c (1pkt) W jaki sposób tasiemiec pobiera pokarm niezbędny do życia?
…………………………………………………………………………………………………………
ZADANIE 3 Przeczytaj uważnie poniższy tekst i zanalizuj rysunek.
„ Rozwielitka długokolca wykazuje zmienność sezonową, zależną od zmian temperatury i związanych z tym zmian gęstości wody. W miarę zwiększania się temperatury pojawiają się nowe pokolenia /^-większych -wyrostkach i pancerzu. Maksimum tych zmian przypada na lipiec, później ten proces jakby odwraca się. Taki typ zmienności określamy jako cyklomorfozę. We wrześniu u samic pojawiają się komory lęgowe pod pancerzem po stronie grzbietowej, w których rozwijają się komórki jajowe".
Stadia rozwojowe rozwielitki w poszczególnych
V VI VII IX X
Zadanie 3a (1 pkt)
Jednym zdaniem zdefiniuj cyklomorfozę.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3b (1 pkt)
Podaj przyczynę osiągania największego rozmiaru ciała przez rozwielitkę w lipcu.
………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3c (1 pkt)
Podaj, czy można jesienią w łatwy sposób określić, które rozwielitki są samcami. Uzasadnij odpowiedź.
ZADANIE 4.
Na rysunku przedstawiono cykle rozwojowe (A i B) dwóch gatunków owadów.
Zadanie 4a (4 pkt)
Nazwij postacie owadów oznaczone w cyklach rozwojowych (A i B) cyframi od 1 do 4.
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4b (3 pkt)
Podaj nazwy obu typów przeobrażeń przedstawionych na rysunku oraz określ jedną różnicę pomiędzy nimi.
………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4c (2 pkt)
Wymień dwa gatunki owadów, dla których charakterystyczny jest typ przeobrażenia A.
ZADANIE 5.(1 pkt)
Kolor oczu muszki owocowej jest warunkowany przez gen zlokalizowany w chromosomie X. Allele tego genu determinują dwa różne kolory oczu: czerwony (allel R) i biały (allel r). Allel determinujący barwę czerwoną oczu jest dominujący.
Która krzyżówka daje największe prawdopodobieństwo uzyskania w potomstwie wśród osobników męskich 50% osobników o oczach czerwonych i 50% osobników o oczach białych?
A. XRXR x XRY B. XRXR x XrY C. XRXr x XrY D. XrXr x XRY
.
ZADANIE 6.
Rysunek przedstawia budowę żeńskiego układu rozrodczego.
Zadanie 6a (2pkt)
Nazwij elementy budowy układu rozrodczego oznaczone literami od A do D.
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 6b (1 pkt)
Określ w układzie rozrodczym kobiety miejsce, w którym zachodzi proces zapłodnienia
………………………………………………………………………………………………………………..
ZADANIE 7.
Na rysunku przedstawiono etapy dojrzewania komórki jajowej i powstanie ciałka żółtego.
Zadanie 7a (1 pkt)
Który spośród rysunków od A do E ilustruje proces owulacji?
………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 7b (2 pkt)
Jaki hormon wytwarzany jest w fazie ciałka żółtego (po owulacji)? Określ jego biologiczną rolę.
……………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 8
Określ jedną cechę budowy plemnika umożliwiającą dotarcie do komórki jajowej w drogach rodnych kobiety.
……………………………………………………………………………………………………
Zadanie 8b (2 pkt)
Nazwij strukturę plemnika, dzięki której męska komórka rozrodcza przechodzi przez błonę komórki jajowej. Uzasadnij odpowiedź.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Każdy z listków zarodkowych (ektoderma, endoderma, mezoderma)daje początek określonym narządom.
Podane poniżej narządy przyporządkuj określonym listkom zarodkowym.
naskórek, przysadka-mózgowa, -wątroba, trzustka, gonady, mięśnie
Ektoderma …………………………………………………………………
Endoderma…………………………………………………………………
Mezoderma…………………………………………………………………
ZADANIE 10. (2 pkt)
Ilustracje przedstawiają: A - sześciotygodniowy zarodek kury i B - sześciotygodniowy zarodek człowieka.
Wyjaśnij różnice w sposobie pobierania substancji odżywczych i wymiany gazowej u obu zarodków.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ZADANIE 11.Na schemacie podstawiono względne tempo wzrostu poszczególnych części ludzkiego ciała w trakcie rozwoju osobniczego.
6
Legenda:
1 - płód dwumiesięczny 2- płód czteromiesięczny 3 noworodek
4 dziecko dwuletnie 5dziecko 6 człowiek dojrzały
Zadanie 1la (2 pkt)Określ kierunki zmian w budowie zewnętrznej człowieka zachodzące w trakcie jego rozwoju osobniczego. Uzasadnij odpowiedź.
………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 11b (1pkt)
Podaj jedną cechę budowy charakterystyczną dla noworodka.
………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 11c
Schemat ilustruje dwa sposoby (a i b) nieprawidłowego postawania gamet zwierząt oraz osobniki potomne powstałe w wyniku zapłodnienia w którym biorą udział te gamety.
Na podstawie tekstu skonstruuj schemat przedstawiający klasyfikację zmienności.
Zadanie 14a (4pkt)
Nazwij struktury oznaczone w przedstawionych cyklach rozwojowych cyframi od 1 do 4 i literami od A do D.
……………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 14b (1pkt)
Określ podstawową różnicę w przemianie pokoleń mszaków i paprotników.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ZADANIE 15. (5 pkt)
Schemat przedstawia budowę kwiatu rośliny okrytonasiennej.
Nazwij elementy budowy kwiatu oznaczone literami od A do E.
ZADANIE 16.
Schemat ilustruje zalążek bezpośrednio po procesie zapłodnienia.
Zadanie 16a (5rpkt)
Nazwij elementy budowy przedstawionego zalążka oznaczone literami od A do D oraz określ liczbę chromosomów w strukturach: A, B i C.
Zadanie 16b (1 pkt)
Opisz, na czym polega proces podwójnego zapłodnienia.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ZADANIE 17. (1 pkt)
Rysunki przedstawiają dwa kwiaty tego samego gatunku pierwiosnka.
Wyjaśnij, dlaczego taka budowa kwiatów sprzyja zapylaniu krzyżowemu.
ZADANIE 18. Rysunek przedstawia przekrój przez owoc szupinkowy (jabłko).
Zadanie 18a (1 pkt)
Nazwij części owocu oznaczone literami A, B i C.
A………………………………B……………………………..C……………………………..
Zadanie 18b (1 pkt)
Napisz, z jakich części kwiatu powstały warstwy oznaczone literami B i C.
B. ………………………………… C. ……………………………………………
ZADANIE 19.
Rysunki (1-4 )przedstawiają różne typy owoców.
Zadanie 19a (1pkt)
Przypisz przedstawionym na rysunkach owocom właściwy im sposób rozsiewania się.
1……………………………2……………………………….3……………………….4………………
Zadanie 19b (1pkt)
Wybierz z powyższych ilustracji jeden typ owocu i podaj przykład rośliny, która posiada taki owoc.
ZADANIE 20. (2 pkt)
Poniższy wykres ilustruje zmiany suchej masy zarodka i endospermu (bielma) w trakcie kiełkowania nasion pszenicy.
Wyjaśnij przyczynę spadku suchej masy endospermu i wzrostu suchej masy zarodka w trakcie kiełkowania nasion pszenicy.
ZADANIE 21. (1 pkt)
W cyklu wzrostu i rozwoju kukurydzy mierzono wzrost tej rośliny. Uzyskane da przedstawiono w tabeli.
Dni po wysianiu
Wzrost (wysokość rośliny w cm)
Szybkość wzrostu (przyrost długości podczas każdego
10-cio dniowego okresu w cm)
10
2
2 _
20
...
Avidez